Πολλοί αγαπητοί φίλοι μου με ρωτάνε για τον ρόλο της εκκλησίας σε όλη αυτή την κατάσταση και γιατί ο Ιερώνυμος αποφεύγει να έρθει σε ρήξη με την εκάστοτε κατοχική κυβέρνηση. Την απάντηση την έχω δώσει σε αρθρογραφία μου εδώ και πολλά χρόνια αλλά τότε δεν είχανε οι πολλοί χρόνο να ασχοληθούν. Τους φάνηκε μεγάλο το κείμενο και βαρέθηκαν να το διαβάσουν όλο. Επίσης κάποιοι άλλοι με είπανε «ακραίο», «φανατικό», «παλαιοημερολογίτη» κ.λ.π. απλά και μόνο για να μην παραδεχθούν ότι το κακό με την Ελλαδική εκκλησία έχει την ρίζα του σε ένα θέμα που είναι ιστορικό, όπως επίσης πως ανεξάρτητα το τι πιστεύει ο καθένας τα γεγονότα είναι γεγονότα πόσο μάλλον όταν επαναλαμβάνονται σαν φάρσα σε ίδιες ιστορικές περιόδους.
Πριν από χρόνια έγραφα λοιπόν την απάντηση σε αυτό που πολλοί με ρωτάνε σήμερα αγαπητοί μου φίλοι και θα το γράψω άλλη μια φορά μήπως τώρα έχετε την υπομονή και το μελετήσετε. Αν όχι τότε περιμένετε τον Παπαφλέσσα να ξεπηδήσει από εκεί που είστε και όταν τον δείτε φωνάξτε με και εμένα να τον ασπαστώ. Ακολουθεί παλαιότερο άρθρο μου το οποίο θα αναρτήσω το μισό που αφορά το πολιτικό σκέλος και δεν θα αναρτήσω το κομμάτι που αφοράει τις μετέπειτα εξελίξεις ώστε να σας κουράσω όσο το δυνατόν λιγότερο:
Γ.Ο.Χ.(παλαιοημερολογίτες) και κρατική Εκκλησία(νεοημερολογίτες): η πηγή ενός σχίσματος που δεν ήταν θρησκευτική αλλά πολιτική!
Θα προσπαθήσουμε να ρίξουμε φως σε μια υπόθεση η οποία αποτελεί ένα είδος «ταμπού» στην Ορθόδοξο Εκκλησία της Ελλάδος και δια αυτό πολλές πλευρές των γεγονότων είναι άγνωστες στο ευρύ κοινό, γεγονότα που εμείς θεωρούμε υποχρέωση μας να παρουσιάσουμε στον Ελληνικό λαό για να θυμηθούν οι παλαιότεροι και να μάθουν οι νεότεροι καθώς διαπιστώνουμε μετά λύπης μας ότι η αρθρογραφία και η ενημέρωση επί του ζητήματος στο διαδίκτυο είναι από ελλιπής έως ανύπαρκτη.
Οι λίγες ιστοσελίδες που ασχολούνται με το ζήτημα και από την πλευρά των ΓΟΧ(παλαιοημερολογίτες) αλλά και από την πλευρά της κρατικής Εκκλησίας(νεοημερολογίτες) δεν έχουν αντικειμενικότητα στα ιστορικά στοιχεία που παρουσιάζουν και μάλλον εξετάζουν το μέγιστο αυτό ζήτημα όπως συμφέρει το πιστεύω του καθενός. Ακόμα και σοβαρές Ορθόδοξες σελίδες όπως π.χ. το «Αντιαιρετικό Εγκόλπιο» ασχολούνται με θέματα που απλά λαϊκίζουν αποφεύγοντας να αγγίξουν την ουσία του ζητήματος, διότι δεν μπορεί και δεν είναι δυνατόν το παρόν μέγιστο Εθνικό και θρησκευτικό ζήτημα να περιορίζεται σε αναλύσεις του στυλ: «Ήταν ή δεν ήταν θαύμα η εμφάνιση του τίμιου σταυρού» ή δηλώσεις του στυλ: «οι ΓΟΧ είναι διασπασμένοι σε 10 κομμάτια και αυτό είναι σημάδι...θεοεγκατάληψης!!!!!!».
Για να αναλυθεί και να εξεταστεί το παρόν θέμα το οποίο συνέβαλε τα μέγιστα, από θετικής αλλά και από αρνητικής απόψεως, στην εξέλιξη της σύγχρονης Ελλάδας και της Εκκλησίας, πρέπει πρώτιστος να αγγίξουμε την πραγματική ιστορία και μετά να κρίνουμε αν αυτά που γίνανε, γίνανε καλώς ή όχι. Στο παρόν άρθρο ανασύρουμε από το πλούσιο αρχείο μας γεγονότα ώστε να γίνει μια πρώτη προσέγγιση του θέματος και επειδή είμαστε σίγουροι ότι κάποιοι θα βιαστούν να μας κουνήσουν το δάχτυλο θα θέλαμε να τους ενημερώσουμε ότι για όλα τα γραφόμενα μας έχουμε ιστορικά ντοκουμέντα για τα οποία δεν έχουμε κανένα απολύτως πρόβλημα να τα μοιράσουμε στο ευρύ κοινό κάνοντας την αρχή στο τέλος αυτού του άρθρου και διανέμοντας το ανεπανάληπτο βιβλίο (το οποίο περιέργως έχει εξαφανισθεί) του αείμνηστου Δελήμπαση «ΠΑΣΧΑ ΚΥΡΙΟΥ».
Αν και καταβάλαμε προσπάθειες ώστε το άρθρο να μην είναι πολύ μεγάλο και κουραστικό, αυτό δεν κατέστη δυνατό να το επιτύχουμε πλήρως διότι η ιστορία επί του ζητήματος είναι μεγάλη και ενδιαφέρουσα και δεν ήταν δυνατόν να παραλείψουμε τα στοιχεία εκείνα τα οποία χρειάζονται ώστε να μην μείνουν ιστορικές απορίες στον αναγνώστη. Άλλωστε μιλάμε για ένα ζήτημα που απασχολεί περισσότερο από 70 χρόνια την Εκκλησία και τόσα χρόνια Εκκλησιαστικής ιστορίας δεν είναι λίγα ούτε αναλύονται σε μερικές γραμμές. Έτσι θα αρκεστούμε να διαβάσουν το παρόν άρθρο όσοι πραγματικά θέλουν να ερευνήσουν και να μάθουν.
Υποσημειώνεται τέλος ότι η παρούσα έρευνα δεν έχει σκοπό να χαϊδέψει αυτιά και ποσώς να μεταπείσει όσους από πριν έχουν αποφασίσει να μην συμφωνήσουν για τους δικούς τους (άσχετους με το θρησκευτικό ζήτημα) λόγους. Η παρούσα έρευνα έχει σκοπό να δώσει τα εφόδια στον καλοπροαίρετο ερευνητή ώστε να ψάξει και να μάθει το: Γιατί τα πράγματα φτάσανε ως εδώ...
Μια άλλη εποχή.
Για να κατανοήσουμε ένα γεγονός δεν πρέπει και δεν είναι δυνατόν να το εξετάζουμε μεμονωμένα χωρίς να βλέπουμε την εποχή που αυτό συντελέστηκε, τις συνθήκες που επικρατούσαν τότε όπως και τα ιδιαίτερα (άσχετα αλλά τελικώς σχετικά) γεγονότα που συνετέλεσαν σε αυτό. Δεν μπορούμε να εξετάζουμε το παλαιοημερολογίτικο ζήτημα σαν να ξεκίνησε σήμερα ή λες και η εποχή που εκτυλίχθηκε αυτό ήταν όμοια με την σημερινή.
Η περίοδος που κάποιοι επιλέξανε(1922-1926 με αποκορύφωμα το 1924) να φέρουνε-με τον τρόπο που το φέρανε-το θέμα αυτό στην Ορθοδοξία δεν ήταν καθόλου τυχαία. Για να φρεσκάρουμε την μνήμη του αναγνώστη θα αναφέρουμε πως ακριβώς αυτή την περίοδο συντελέστηκαν:
α) Η μικρασιατική καταστροφή. Ο πλήρης απολογισμός της καταστροφής αυτής είναι πολύ δύσκολος. Οι αρπαγές και οι λεηλασίες σπιτιών και περιουσιών, οι γεωργικές και κτηνοτροφικές καταστροφές, το γκρέμισμα σχολείων, ναών και άλλων ευαγών ιδρυμάτων, η χρεοκοπία και καταστροφή βιοτεχνικών και βιομηχανικών επιχειρήσεων με τον παράλληλο ευτελισμό κάθε ανθρώπινης αξιοπρέπειας που περιλαμβάνονται μαρτυρικοί βασανισμοί αιχμαλώτων, βιασμοί και ηθική οδύνη υπό το κλίμα του τρόμου και της απειλής του θανάτου, αλλά και οι ατέλειωτες πορείες αιχμαλώτων, στα περιώνυμα "τάγματα εργασίας", με άγνωστο αριθμό ανθρώπων που χάθηκαν σ΄ αυτά, οι σφαγές, οι θηριωδίες μέχρι και οι εκτελέσεις επί των αποφάσεων των τουρκικών δικαστηρίων της "Ανεξαρτησίας" δεν έχουν μέχρι σήμερα ερευνηθεί πλήρως. Την περίοδο αυτή λοιπόν ο Ελληνισμός περνούσε ένα δράμα. Το κύμα προσφύγων μετά την καταστροφή αυτή αλλά και μετέπειτα, με τις υποχρεωτικές «ανταλλαγές πληθυσμών» έφερε μεγάλο πόνο στην μητέρα πατρίδα. Άνθρωποι ξεριζωμένοι, βασανισμένοι και μια μητέρα Ελλάδα που προσπαθούσε να σκεπάσει τα παιδιά της... Ποιος θα ασχολούνταν με το...ημερολόγιο;
β)Από χούντα σε...χούντα! Την 14-09-1922 Βασιλιάς Κωνσταντίνος παραιτείται από τον θρόνο εξαιτίας της κατάρρευσης του Μικρασιατικού μετώπου και ενώ ήδη έχει γίνει η περιβόητη «επανάσταση» των Συνταγματαρχών Γονατά-Πλαστήρα-Πάγκαλου και άλλων. Οι «επαναστάτες» Συνταγματάρχες πρακτικά αναλαμβάνουν την διακυβέρνηση της πατρίδας, αρχικά με την κυβέρνηση Πλαστήρα και μετέπειτα υπό τον Θ.Πάγκαλο. Ουσιαστικά λοιπόν εκείνη την εποχή επικρατούσε χούντα στην Ελλάδα και αναρωτιέται ο καθής γιατί οι αγαπητοί αναλυτές του ζητήματος το αποκρύπτουν ως γεγονός. Αν φυσικά αναρωτηθείτε τι σχέση έχει αυτό με τα εκκλησιαστικά τεκταινόμενα θα απαντήσουμε πως έχει και μάλιστα μεγάλη. Από την μια έχει σχέση με τον τρόπο που επιβλήθηκε αυτή η αλλαγή στην Εκκλησία ο οποίος κάθε άλλο παρά ειρηνικός ήταν καθώς θα δούμε στην συνέχεια και από την άλλη έχει σχέση με το γεγονός του...«πριβέ» αρχιεπίσκοπου! Τι εννοούμε; Στην Ελλάδα υπάρχει μια κακιά συνήθεια η οποία δεν είναι σημερινή αλλά έχει της ρίζες της στα πολύ παλιά χρόνια του Βυζαντίου. Ο εκάστοτε ηγέτης αυτής της χώρας είτε λέγεται πρωθυπουργός, είτε λέγεται δικτάτορας, είτε Βασιλιάς, επιθυμεί να έχει στην ηγεσία της Ορθόδοξου Εκκλησίας τον Αρχιεπίσκοπο αυτόν ο οποίος θα υποστηρίξει το έργο του! Κανείς ηγέτης της χώρας δεν ήθελε ποτέ την Εκκλησία απέναντι του γνωρίζοντας ότι αν θέλει να περάσει τα σχέδια του στην πατρίδα πρέπει να μην έχει απέναντι της το Ορθόδοξο πλήρωμα το οποίο ήταν και είναι η πλειοψηφία του Ελληνικού λαού. Έχοντας λοιπόν την γνώση αυτή οι διάφοροι «Εθνοπατέρες» κάνανε τα αδύνατα δυνατά ώστε να διορίζεται στην ηγεσία της Εκκλησίας ένας «πριβέ» Αρχιεπίσκοπος δηλαδή κάποιος ο οποίος δεν θα έφερε αντίρρηση στα σχέδια τους. Για να δώσουμε ένα πρόσφατο παράδειγμα θα αναφέρουμε τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο. Όταν στα ψηλά γράμματα κάποιων εντύπων αναφερόταν στο παρελθόν, ότι η οικογένεια Παπανδρέου προτιμάει τον Ιερώνυμο για Αρχιεπίσκοπο ίσως κάποιοι δεν δώσανε βάση στο γιατί. Περάσανε τα χρόνια και μετά την εκλογή Ιερώνυμου στον θρόνο και Παπανδρέου στην πρωθυπουργία της χώρας , οι πάντες έχουν καταλάβει το γιατί: Γιατί ο Ιερώνυμος θα έκανε τα...στραβά μάτια και εκεί που κάτι θα έβλεπε θα το έβλεπε πολύ....θολά! Το ίδιο γεγονός έχει συμβεί πάμπολες φορές στην Εκκλησιαστική ιστορία και το ίδιο συνέβηκε και τότε: Οι Συνταγματάρχες το πρώτο πράγμα που κοιτάξανε να κάνουνε είναι να βάλουν στην ηγεσία της Εκκλησίας τους δικούς τους ανθρώπους. Εδώ όμως υπάρχει μια διαφορά με όλες τις υπόλοιπες φορές που συνέβηκε αυτό το γεγονός. Οι Συνταγματάρχες το...παράκαναν! Δεν αλλάξανε απλώς Αρχιεπίσκοπο αλλά ουσιαστικά καταλύσανε όλη την...Ιερά σύνοδο(!) με τρόπο που δεν έχει προηγούμενο στην Εκκλησιαστική ιστορία όπως θα δούμε παρακάτω...
γ)Εδώ Ιερά σύνοδος, εκεί Ιερά σύνοδος...που είναι η Ιερά σύνοδος;
Αν θελήσουμε να αναλύσουμε την κατάσταση που επικράτησε εκείνη την εποχή στην Εκκλησία θα καταλήξουμε σε τραγελαφικές καταστάσεις που οι σημερινοί...σοφοί ξεχνάνε και συγκαλύπτουν, ίσως πιο πολύ από ντροπή παρά για οποιοδήποτε άλλο λόγο. Για να εξηγήσουμε στον αναγνώστη την κατάσταση θα ξεκινήσουμε λέγοντας πως ουσιαστικά η ιεραρχία της εκκλησίας της Ελλάδος είχε εξαναγκαστεί σε...παραίτηση και τα ηνία της εκκλησίας τα πήρανε με το «έτσι θέλω» άνθρωποι που κάτω από αμφιλεγόμενες διαδικασίες φέρανε καταστάσεις και γεγονότα στην Ορθοδοξία που δεν έχουν λυθεί μέχρι και σήμερα. Η ιστορία του παραλογισμού έχει ως εξής:
Το 1921 ο Μητροπολίτης Αθηνών Μελέτιος Μεταξάκης καθαιρείται από την ιερά σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος και φεύγει στην Αμερική. Τον θρόνο των Αθηνών παίρνει ο Μητροπολίτης Θεόκλητος Μηνόπουλος. Ο Μεταξάκης παραμένει για λίγο καιρό στην Αμερική και άγνωστο με ποιόν τρόπο και με ποιες διαδικασίες την 25/11/1921 εκλέγεται...Οικουμενικός Πατριάρχης!!! Το ακόμα πιο παράξενο της υπόθεσης είναι ότι στην εκλογή του υπήρχαν 14 ψήφοι υπέρ και 41 κατά! Αναρωτιέται ο αναγνώστης γιατί έγινε η εν λόγο ψηφοφορία διότι παρόλο που οι περισσότεροι Μητροπολίτες του οικουμενικού θρόνου καταψηφίσανε την υποψηφιότητα του Μεταξάκη, αυτός (άγνωστο πως) εκλέγει οικουμενικός πατριάρχης! Το μόνο που είχε υπέρ του ο Μεταξάκης είναι το ότι ήταν επιστήθιος φίλος των Συνταγματαρχών Γονατά-Πλαστήρα-Πάγκαλου και αναρωτιέται κανείς μήπως τελικά αυτό έπρεπε να είναι η μόνη προϋπόθεση για την εκλογή του.
Το παράδοξο είναι πως ένα μόνο μήνα μετά την άνοδο του στον οικουμενικό θρόνο και συγκεκριμένα την 29/12/1921 η Ιερά σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος με την υπ. Αριθμό 1983/29-12-1921 απόφασή της καθαιρεί τον «πρ. Μητροπολίτη Αθηνών Μελέτιο Μεταξάκη ως παράνομο και αντικανονικό»!!!!
Εδώ είναι να γελάει και να κλαίει μαζί κάποιος ταυτοχρόνως διότι πως είναι δυνατόν ένας καθαιρεμένος και παράνομος και αντικανονικός Μητροπολίτης να εκλέγεται οικουμενικός πατριάρχης και μάλιστα παρότι στην ψηφοφορία για την εκλογή του η πλειοψηφία τον...καταψήφισε! Η τραγελαφική αυτή κατάσταση του...καθαιρεμένου(!) Πατριάρχη παρέμεινε για περίπου έναν χρόνο δηλαδή μέχρι τον 09/1922 όπου δόθηκε πολιτική λύση στο...πρόβλημα!
Συγκεκριμένα την 29/09/1922 διορίστηκε από τους Συνταγματάρχες «Επιτροπή πολιτικής Κυβέρνησης» υπό τον Σ,Κροκυδά και με υπουργό παιδείας και Εκκλησιαστικών τον Ι.Σιώτη.
Το πρώτο πρόβλημα που ανάλαβε να λύσει ο υπουργός Εκκλησιατικών Ι.Σιώτης ήταν η καθαίρεση του Μελέτιου Μεταξάκη. Δεν ήταν δυνατό βλέπετε να ήταν καθαιρεμένος από την Εκκλησία της Ελλάδος ο...οικουμενικός πατριάρχης! Για να λύσει το πρόβλημα αυτό ο τότε υπουργός σκέφτηκε ως εξής: «Η ιερά σύνοδος δεν θεωρεί τον Μεταξάκη ως κανονικό Μητροπολίτη. Όμως εμείς τον θέλουμε για οικουμενικό πατριάρχη οπότε τι θα κάνουμε; Α το βρήκα! Θα καθαιρέσουμε την...Ιερά Σύνοδο και θα την αντικαταστήσουμε με άλλη που θα συμφωνεί με...εμάς!!!!». Μην σας ακούγεται ως ανέκδοτο η παραπάνω πρόταση διότι έγινε μια θλιβερή πραγματικότητα. Η χούντα των Συνταγματαρχών το πρώτο πράγμα που έκανε μετά την ανάληψη της κυβέρνησης της Ελλάδας ήταν να...εξαφανίσει την καθαιρετική απόφαση εναντίον του Μεταξάκη και να εξαναγκάσει την Ιερά σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος σε...παραίτηση!
Συγκεκριμένα τα ιστορικά δρώμενα της εποχής έχουν ως εξής:
Στις 14/10/1922 ο Υπουργός Ι.Σιώτης δήλωνε στις εφημερίδες πως «τέσσερις τρόποι υπάρχουν για να φύγει ο Μητροπολίτης από τον θρόνο της αρχιεπισκοπής Αθηνών. α)Να παραιτηθεί οικειοθελώς β)Να παυθεί με Βασιλικό Διάταγμα γ)Να του υποδειχθεί να παραιτηθεί για λόγους υγείας με την βεβαίωση ότι θα παίρνει κανονικά τον μισθό του Μητροπολίτη και δ)Να ασκηθεί ΒΙΑ εναντίον του. Το Υπουργείο θα διαλέξει έναν από αυτούς τους τρόπους αναλόγως με την στάση που θα κρατήσει ο ίδιος ο Θεόκλητος!!!» Εφημερίδα «Χρονικά» της 15/10/1922
Ο Μητροπολίτης Θεόκλητος αδιαφορώντας για τις απειλές απλά πήρε μια τρίμηνη άδεια από την Ιερά Σύνοδο. Οι Συνταγματάρχες όμως δεν το βάλανε κάτω. Βιαζόντουσαν να επικρατήσουν και στην Εκκλησία μέσω των φίλων τους και έτσι άρχισε να εκβιάζει την...Ιερά Σύνοδο σε...παραίτηση(!!!), όπως γράφανε και οι εφημερίδες της εποχής, πράγμα που τελικά κατάφεραν την 02/12/1922. Εκείνη την ημέρα γράφανε οι Αθηναϊκές εφημερίδες με εντυπωσιακούς τίτλους: «Η ΚΑΘΑΙΡΕΣΙΣ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΣΥΝΟΔΟΥ»! Γράφανε δε ότι «εντός της ημέρας δημοσιεύεται νομοθετικό διάταγμα με το οποίο καθαιρείται ο Μητροπολίτης Αθηνών Θεόκλητος και ΠΑΥΕΤΑΙ η Ιερά Σύνοδος». Εφημερίδα «Χρονικά» της 16/10/1922
Για να το καταλάβουμε καλώς αυτό το τελευταίο θα εξηγήσουμε ότι αυτή η πράξη αποτελεί την πιο πρωτοφανή επέμβαση της πολιτείας στα Εκκλησιαστικά ζητήματα στην Ελληνική ιστορία. Για καθαρά πολιτικούς λόγους Η χούντα των Συνταγματαρχών καθαίρεσε δια νόμου όλη την Ιεραρχία της Εκκλησίας και δεν έμεινε εκεί! Αντικατάστησε την Ιερά Σύνοδο με...νέα σύνοδο, δηλαδή την ίδια μέρα που παύθηκε η κανονική ιεραρχία της Εκκλησίας διορίστηκε από τους.....ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑΡΧΕΣ (με σαφή...πνευματικά κριτήρια!!!) νέα Ιερά Σύνοδος και συγκεκριμένα: α)Φαναρίου και Θεσσαλιώτιδος Ευθυμίου, β)Δημητριάδος Γερμανού, γ)Σύρου και Τήνου Αθανασίου, δ)Ναυπακτίας Αμβροσίου και ε)Τρίκκης Πολυκάρπου (οι τρεις τελευταίοι ήταν πολύ φιλικά προσκείμενοι στους Συνταγματάρχες...Τυχαίο; Δεν νομίζουμε...).
Έτσι λοιπόν με μια «νέα» Ιερά σύνοδο η Ελλαδική εκκλησία ξεκίνησε να εφαρμόζει πιστά τις εντολές της χούντας και πρώτα απ`όλα έσπευσε να αναγνωρίσει τον Πατριάρχη Μελέτιο Μεταξάκη και να αποκαταστήσει τις σχέσεις μαζί του. Ο Μεταξάκης περιχαρής δήλωνε τότε: «η αδελφή εν Ελλάδι Εκκλησία...ξαναβρήκε τον δρόμο των ιερών κανόνων(!!!) και ας βαδίσει σε αυτόν απρόσκοπτα εις δόξα Χριστού»!!! «Ιερός Σύνδεσμος» αρίθμ. 44-45/20-12-1922.
Τελικά βέβαια μάλλον αποδεικνύεται ότι ο ίδιος ο Μεταξάκης είχε ξεφύγει κατά πολύ αφού ούτε στον Πατριαρχικό θρόνο στέριωσε αλλά μόλις έκανε την ζημιά του έφυγε και από εκεί...
Αμέσως μετά η «νέα» Ιερά σύνοδος διορίζει παντού κληρικούς οι οποίοι είναι φιλικοί προς την χούντα των Συνταγματαρχών. Αλλά το πράγμα δεν έμεινε εδώ. Πλέον ανενόχλητοι από αντίπαλους κληρικούς οι Συνταγματάρχες αρχίσανε να αποφασίζουν για την εκκλησία χωρίς την...εκκλησία! Για να καταλάβει ο αναγνώστης που έφτανε αυτό το κακό θα αναφέρουμε το παράδειγμα της πλήρωσης των Μητροπόλεων με νέους Μητροπολίτες (αφού τους κανονικούς τους είχαν..παραιτήσει!). Στις 12/12/1922 έγινε σύσκεψη στο πολιτικό γραφείο των Συνταγματαρχών στην οποία σημετείχαν οι: Πλαστήρας, Γονατάς, Σιώτης, Ρέντης, Σιδέρης καθώς και κυβερνητικοί παράγοντες. Σκοπός της σύσκεψης ήταν να...τοποθετηθούν νέοι Μητροπολίτες σε οχτώ Μητροπόλεις!( «ιερός σύνδεσμος» 44-45/20-12-1922). Το άκρως παράλογο της υπόθεσης είναι πως η εν λόγο σύσκεψη έγινε ερήμην έστω και αυτής της νέας Ιεράς συνόδου. Απλώς αποφασίσανε οι Συνταγματάρχες για το ποια πρόσωπα έπρεπε να περιληφθούν σε κάθε Μητρόπολη και δώσανε οδηγίες εκ των υστέρων στην σύνοδο για την τήρηση των επιλογών τους! Έτσι η σύνοδος (ή θα έπρεπε να λέμε ανδρείκελο;) συνήλθε στις 16/12/1922 και τοποθέτησε τα πρόσωπα στις Μητροπόλεις τα οποία δεν ήταν καθόλου τυχαία. Παρόλα αυτά έπρεπε να γίνει ψηφοφορία. Οι Συνταγματάρχες όμως πάλι δεν συμφώνησαν σε πολλά από τα αποτελέσματα αυτής και παρακάμπτοντας αυτά διόρισαν με...συνοπτικές διαδικασίες τα πρόσωπα που επιθυμούσαν κατά περίσταση!
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η τοποθέτηση του Αθηναγόρα Σπύρου σαν διάκονο στην Μητρόπολη Κέρκυρας. Η χούντα παραβλέποντας την σειρά ψήφων διορίζει εκεί ένα εκλεκτό της πρόσωπο. Ο Αθηναγόρας μετέπειτα γίνεται Μητροπολίτης Αμερικής και ύστερα...οικουμενικός πατριάρχης. Το ίδιο «δρομολόγιο» ακολούθησε όπως και ο Μεταξάκης δηλαδή. Και οι δυο τους μειοψηφούσαν σε ψήφους για τις τοποθετήσεις τους όμως είχαν τα εξής δυο προσόντα: 1) Ήταν φιλικοί με τους Συνταγματάρχες και 2)πήγαν ένα ταξιδάκι στην Αμερική για λίγο. Μετά από αυτό το δρομολόγιο (αγάπη στην χούντα,ταξίδι στο Αμέρικα) οι Μητροπολίτες της εποχής κατέληγαν να γίνονται...Πατριάρχες! Φαίνεται πως αποκτούσαν κάποια περίεργα πνευματικά προσόντα και κάποιου είδους...φώτιση από τον κύκλο αυτό...
Από αυτή την κατάσταση της πολιτικής επιλογής Μητροπολιτών και Πατριαρχών προέκυψε μια...περίεργη σύνοδος:
Στις 26/12/1922 διορίζεται από την χούντα «Μείζων Ιερά Σύνοδος» με...18 μέλη! Όταν είδαμε τα πρακτικά δεν μας έβγαινε ο λογαριασμός: Είχαμε τα πέντε αρχικά μέλη που διόρισαν οι Συνταγματάρχες και τους πέντε έτερους Μητροπολίτες. Σύνολο 10. Οι άλλοι 8 που βρεθήκανε;;; Τα πρακτικά αναφέρουν πως ήταν 8 νέοι Μητροπολίτες!!! Ποιος τους έκανε Μητροπολίτες και με ποια κριτήρια άγνωστο. Το γνωστό είναι πως από τους 18 Μητροπολίτες-μέλη της εν λόγο συνόδου οι...14 ήταν συνεργάτες και φίλοι των Συνταγματαρχών (πολύ πνευματικά κριτήρια πέσανε εδώ).
Ακόμα όμως και έτσι η ανθρώπινη αξιοπρέπεια υπήρχε σε κάποια πρόσωπα και δεν ήταν εύκολο για τους Συνταγματάρχες να περάσουν την οποιαδήποτε απόφαση επιθυμούσαν. Στις πολύ προκλητικές αποφάσεις υπήρχε κάποια αντίσταση όμως η χούντα ήταν αποφασισμένη να κάνει του κεφαλιού της και να επεμβαίνει στα Εκκλησιαστικά ζητήματα με πρωτοφανή τρόπο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το περιστατικό που εξελίχθηκε λίγο καιρό αργότερα και αφορούσε την εκλογή νέου Μητροπολίτη Αθηνών. Να θυμίσουμε ότι ο κανονικός Μητρ. Αθηνών Θεόκλητος είχε απομακρυνθεί από το αξίωμα του πραξικοπηματικά. Το άκρως κουφό είναι πως την 29/12/1922 η νέα σύνοδος αποκατάστησε τον Θεόκλητο στο Αρχιερατικό του αξίωμα αλλά όχι στον...Μητροπολιτικό θρόνο!
Έτσι στις 05/02/1923 συνήλθε ...Υπουργείο στρατιωτικών(;;;!!!;;;) το οποίο αποφάσισε να διορίσει κάποια σύνοδο προκειμένου να εκλεγεί νέος Μητροπολίτης Αθηνών. Η χούντα ήθελε να είναι σίγουρη η εκλογή του Αρχιεπίσκοπου που επιθυμούσε και έτσι σχημάτισαν μια σύνοδο που περιλαμβάνονταν οι νεοχειροτονηθέντες Κορινθίας και Κυθήρων καθώς και οι Σύρου, Γυθείου, Τρίκκης. Σκοπός της χούντας ήταν να μην υπάρξουν προβλήματα στην εκλογή του νέου Αρχιεπίσκοπου που επιθυμούσαν ωστόσο τελικά εξαναγκάστηκαν να αφήσουν την σύνοδο της Εκκλησίας στην σύνθεση που ήδη είχε για τον λόγο ότι μια τέτοια νέα επέμβαση στα εσωτερικά της Εκκλησίας θα ξεχείλιζε το ποτήρι και θα ήταν πολύ προκλητική. Αρκέστηκαν στην πλειοψηφία της συνόδου που ήδη είχαν με τους δικούς τους ανθρώπους εντός αυτής.
Παρόλα αυτά η Συνεδρίαση της Ιεράς Συνόδου την 09/03/1923 με την εντολή να προβεί σε εκλογή αρχιεπίσκοπου ήταν θυελλώδης και πλήρης επεισοδίων. Ο λόγος ήταν απλός: Η χούντα ήθελε πάση θυσία να εκλεχθεί ως αρχιεπίσκοπος ο Χρυσόστομος Παπαδόπουλος. Ο εν λόγο Μητροπολίτης όμως δεν ήταν δυνατόν να εκλεγεί διότι α)Υπήρχε εναντίον του κατηγορία για Δογματικούς λόγους επί αίρεση και έλλειψη σύνεσης και β)είχε εκδιωχθεί από τον Πατριάρχη Ιεροσολύμων χωρίς να έχει «συστατική» επιστολή και απολυτήριο!!!
Παρ'όλες τις διαμαρτυρίες όμως οι Συνταγματάρχες επιβάλλανε ως Αρχιεπίσκοπο τον Χρυσόστομο Παπαδόπουλο και τόσο πολύ βιαζόντουσαν ώστε εκείνη την μέρα ενέκριναν την «εκλογή» του και την επικύρωσαν με...Βασιλικό διάταγμα. Την επόμενη μέρα έγινε η χειροτονία του στον Μητροπολιτικό ναό Αθηνών παρουσία του Πλαστήρα, του αντιπροσώπου του...Πάπα στην Αθήνα Louis Reti και του Canterbury Wiliam ο οποίος ήταν αντιπρόσωπος του «Αρχιεπισκόπου» των Καθολικών...
Συνοψίζοντας λοιπόν σε αυτό το πρώτο κεφάλαιο τη έρευνάς μας θα πούμε ότι τα Εκκλησιαστικά γεγονότα που εκτυλίχθηκαν εκείνη την περίοδο ήταν πρωτοφανή. Ο Ελληνικός λαός αντιμετώπιζε μια Εθνική τραγωδία και μια χούντα και ως ήταν φυσικό δεν είχε δυνάμεις να αντιδράσει στις παρούσες προκλήσεις. Οι Συνταγματάρχες και ίσως και οι ξένες δυνάμεις άδραξαν την ευκαιρία(ή μήπως την δημιούργησαν γιαυτό ακριβώς τον λόγο;) και επενέβησαν στα εσωτερικά της Εκκλησίας με τρόπο που δεν ήταν δυνατό να αλλάξει. Διορίσανε οικουμενικό πατριάρχη έναν καθαιρεμένο Μητροπολίτη, αλλάξανε όλη την ιεραρχία της Ελλάδος με άτομα που προτιμούσαν οι ίδιοι και εκλέξανε για Αρχιεπίσκοπο έναν Μητροπολίτη που δεν είχε τα προσόντα να γίνει κάτι τέτοιο.
Έτσι το πρώτο μέλημα του «Νέου» Αρχιεπίσκοπου και του «Νέου» Πατριάρχη ήταν να επιβάλουν πάλι πραξικοπηματικά το «Νέο» ημερολόγιο στην Ελλαδική Ορθόδοξη Εκκλησία ως εορτολόγιο... Το πρώτο ερώτημα που προκύπτει λοιπόν από αυτό το σημείο της έρευνάς μας είναι το:
Είναι δυνατόν μια Εκκλησία που προκύπτει από τις επιλογές της πολιτείας να είναι όντως του Χριστού; Είναι δυνατόν ο Θεός να επιλέγει αυτά που επιλέγει και ο εκάστοτε πολιτικός; Πως μπορεί να πιστέψει ένας άνθρωπος ότι μια Ιεραρχία που προέκυψε από καθαρά πολιτικά κριτήρια και επιλογές μιας χούντας είναι δυνατόν να ήταν όντως η Εκκλησία του Χριστού; Στο χαρτί ίσως να ήταν αλλά στην πραγματικότητα;
Στο δεύτερο μέρος το άρθρο ασχολείτο με το ερώτημα: «Είναι δυνατόν η Ορθοδοξία να επιβάλλεται με την βία;» αλλά αυτό είναι κάτι που ίσως αναρτήσω εν καιρό.
Καταλάβατε τώρα;
...........................................................................................................................................................................................
ΑπάντησηΔιαγραφή